Hayal kırıklığı için en önemli sebepleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Başkalarından Alkış Beklemek: Yaptığımız işler hakkında başkalarından olumlu yorumlar beklemek, mutluluğu onların eline vermek demektir ve bizim hayal kırıklığı yaşamımıza sebep olmaktadır. Hiçbir yaratılmışın bizi alkışlamasına, beğenmesine ve övmesine ihtiyacımız yok. Çünkü geçici bir varlığın övgüsü de alkışı da geçicidir. Hatta belki başkalarından aldığımız alkışlar, işlerimizdeki eksikliklerimizi görüp kendimizi düzeltmeye engel olabilme gibi bir zarara dahi sebep olabilir. Unutmamak gerekiyor ki bize faydası olacak, bizi mutlu kılacak tek övgü ve alkış, Bediüzzaman’ın tabiriyle “İltifat-ı Rahmani” yani Allah’ın iltifatıdır. Eğer O bizim yaptığımız işi beğense ama tüm dünya nefret etse kim bizi zarara atabilir. Tam tersinde de eğer tüm dünya bizi alkışlasa ama O, razı olmasa. Bize hangi insan fayda sağlayabilir? O yüzden bizi tam tanımayan, niyetlerimizi ve düşüncelerimizi en doğru haliyle bilemeyen insanların övgülerini çok da önemsememek ve beklememek lazım. Bunun yerine fiile geçmemiş iyi bir niyetimizi bile bilen Allah’ın bu işimizi takdir etmesi tüm dünyaya bedel olmaz mı?
Hep Beklenti İçinde Olmak: Beklenti içinde olmak, çoğunlukla hayal kırıklıklarıyla sonuçlanır. Çünkü beklediğimizi bulamama ihtimalimiz çok yüksektir. Bu dünya bir imtihan yeridir. Her istediğimizin olacağını düşündüğümüz yer burası değil cennettir. Madem hep istediğimiz olmayacak biz de bizim olanla yetinmeyi bilmeli, Allah’ın razı olacağına razı olmayı öğrenmeliyiz. Madem burası bir imtihanlarla, musibetlerle yoğrulacağımız bir mekandır. Öyleyse biz daima buna hazırlıklı olmalı ve gerçekçi düşünerek zihinsel tedbirler almalıyız. Aksi takdirde fazla iyi beklenti içine girip de onu elde edememek, mental sağlığımıza zarar vermeye veya bizi ümitsizlik çukuruna düşürmeye kadar gidebilir. Her zaman başarmak ve mutlu olmak gibi pozitif durumlar içinde olmak zorunda değiliz. Olamayız da. Zaten aklımızda kurduğumuz bu büyük başarılara sebep olan gerçek etkenlerden biri de bu tür kötü gördüğümüz durumlarda pes etmemek ve Allah’a sığınıp ona dua etmektir.
Yüzeysel Olarak Bakmak: Olaylara biraz daha derinden bakmalıyız. Belki de bu yüzeysel bakışımızla birçok şeyi yanlış anlıyoruzdur. Şu an bizi üzen ve hayal kırıklığına uğratan şeylerin ileride bizim için bir şükür vesilesi olup olmayacağını bilemeyiz. Bugün çılgınlar gibi istediğimiz bir şey birkaç sene içinde bizim için çok pişmanlık verici bir şeye dönüşebilir. Bugün korkarak kaçtığımız bir şey ise yarın sahip olduğumuza bin şükrü az bulacağımız bir şeye dönüşebilir. Geleceği yalnızca Allah bilir. “…Olur ki, bir şey sizin için hayırlı iken, siz onu hoş görmezsiniz. Yine olur ki, bir şey sizin için kötü iken, siz onu seversiniz. Allah bilir, siz bilmezsiniz.” (216/Bakara)